Facebook và câu chuyện thời gian

CEO Facebook Mark Zuckerberg trong một lần giới thiệu tính năng Timeline - Ảnh: USA Today

(TNO) Trong vòng 7 năm, từ một mạng thông tin "lưu hành nội bộ" tại Đại học Harvard, Facebook đã trở thành mạng xã hội có số lượng thành viên đông đảo bậc nhất hiện nay. Với tính năng Timeline mới, liệu Facebook sẽ lại tạo ra một cơn sốt khác cho cư dân thế giới ảo?


Có thể khẳng định, trong thế giới ảo nói chung và mạng xã hội (social network) nói riêng thì cái tên Facebook chỉ được xếp vào nhóm "lính mới", chí ít nếu so với Friendster (ra mắt năm 2002) và MySpace (ra mắt năm 2003).

Trước đó khá lâu, năm 1996, Geocities của Yahoo được xem là thử nghiệm thành công trong việc kết nối hàng triệu người dùng thông qua một mạng tài khoản người dùng được liên kết, từ đó tạo ra sự bùng nổ cho trào lưu mạng xã hội trong thời gian sau. 

Tuy nhiên, đến tháng 10.2009, Yahoo quyết định "khai tử" dịch vụ Geocities tại Mỹ vì số lượng thành viên không nhiều như mong đợi nhưng vẫn duy trì mạng xã hội này tại Nhật Bản, nơi khai sinh Geocities.

Ở thời điểm hiện tại, Yahoo vẫn cung cấp dịch vụ nhật ký trực tuyến Yahoo 360plus cho người dùng tiện ích tán gẫu Yahoo Messenger, và nhiều thành viên sử dụng dịch vụ này xem đây là một mạng xã hội với quy mô "hạn chế" tương tự dịch vụ nhật ký trực tuyến WordPress.

Cũng trong năm 2004, mạng xã hội Multiply xuất hiện, và hai năm sau đó là "chú chim non" Twitter với ưu thế dễ sử dụng và nhanh chóng truyền tải thông tin ngắn gọn trong giới hạn 140 ký tự.

Số lượng thành viên Facebook 2004: 1 triệu 2005: 5,5 triệu 2006: 12 triệu 2007: 50 triệu 2008: 100 triệu 2009: 350 triệu 2010: 500 triệu 2011: xấp xỉ 800 triệu * số liệu tổng hợp từ internet, chỉ mang tính tham khảo.

Đi sau... nhưng về trước

Với người dùng thích "làm văn" trên mạng xã hội thì xem ra Multiply, Yahoo 360plus và cả WordPress là lựa chọn hàng đầu bởi tại đây họ được thỏa sức viết mà không sợ... hết giấy.

Nếu như Yahoo 360plus thích hợp với giới trẻ thì Multiply và WordPress luôn nhận được sự tin tưởng của nhiều người dùng trung niên, giới trí thức và doanh nhân.

Tuy nhiên, phần đông những người tham gia WordPress hay Multiply lại hết sức dè dặt trong việc "xuất bản" quan điểm của mình cho cả cộng đồng, nếu có thì chỉ gói gọn trong danh sách "chiến hữu".

Trong khi đó, với Facebook, trước mắt người dùng là một "biển người", từ bạn bè của chính mình, cho đến bạn của những người bạn và thậm chí là những người "lạ hoắc" mà tính năng Suggest Friend của Facebook cho rằng "đây là người mà bạn có thể biết".

Sự hữu dụng của Facebook không chỉ đơn thuần là cho phép bạn tự do chia sẻ trọn bộ sưu tập hình ảnh cho bạn bè hay nhanh chóng viết một chia sẻ lên "tường nhà", thay vào đó bạn có thể soạn một bài văn dài vài ba trang màn hình (tính năng tạo Note) và sau đó tùy thích chia sẻ tác phẩm đó cho mọi người, hay chỉ giới hạn trong phạm vi bạn bè, thậm chí "cửa đóng then cài" để chỉ mỗi mình có thể nghiền ngẫm lại quá khứ khi cần thiết.

Thời gian dường như luôn ủng hộ Facebook, và với khái niệm "ngõ thời gian" Timeline mới, một lần nữa Facebook khiến cộng đồng mạng sôi động.

Một giao diện hoành tráng, thuận tiện cho cả chủ nhân lẫn khách ghé thăm nhưng hơn hết là giao diện mang tính đột phá này cho phép mọi người nhanh chóng lội ngược dòng thời gian để tìm lại quá khứ, tham khảo lại những gì mà bản thân hay bạn bè đã viết, chia sẻ trước đó.

Có ý kiến cho rằng đây là một tính năng tốt, nhưng cũng tồn tại luồng ý kiến đả kích sự "soi mói" quá cỡ này của Facebook. Dĩ nhiên, trên thế giới ảo và mạng internet, thông tin người dùng là thứ dữ liệu hết sức "nhạy cảm" và đôi khi là món mồi ngon cho nhiều tổ chức, từ kinh doanh cho đến tội phạm mạng.

Tính đến thời điểm hiện tại, Facebook được xem là người tiên phong trong việc cung cấp tính năng dạng như Timeline trong lĩnh vực mạng xã hội và nhật ký trực tuyến (blog).

Nhìn chung, 7 năm là chặng đường không phải dài nhưng cũng chẳng ngắn đối với chàng trai trẻ Mark Zuckerberg. Song chí ít, chàng tỉ phú trẻ tuổi đến từ đất nước cờ hoa đang tạo ra một sân chơi cho hàng trăm triệu người dùng ở mọi lứa tuổi.

Nếu thời gian quay trở lại, liệu Mark Zuckerberg có phát minh Facebook một lần nữa hay tin rằng mình sẽ trở thành một tỉ phú khi chưa đến tuổi 30.

An Huy