Cái chết oan uổng của một người nông dân bị mất đất

Vụ chém cán bộ rồi qua đời ở Quảng Nam

Liêu Thái/Người Việt

QUẢNG NAM (NV) - Câu chuyện bắt đầu từ một buổi họp dân, bàn về chuyện đền bù đất đai của bà con ở thôn Ngọc Sơn Tây, xã Bình Phục, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam vào 8 giờ sáng ngày 23 tháng 3, đến 9 giờ sáng thì xảy ra chuyện bất thường.

Anh Nguyễn Văn Tưởng, sinh năm 1965, bỏ cuộc họp, tức tưởi chạy về nhà vác dao sang địa điểm họp, vung dao chém hai nhân sự trong trung tâm phát triển quỹ đất của huyện - một phó giám đốc và một cán bộ. Sau đó, anh Tưởng vùng thoát thân, về vừa đến ngã ba quẹo vào nhà của anh thì gục xuống bất tỉnh. Và sau đó qua đời.

Bà mẹ người quá cố được đưa qua nhà bên cạnh để tránh bớt sốc. Gia đình lo ngại bà có nguy cơ đột tử vì đau xót cho con mình. (Hình: Liêu Thái/Người Việt)

Khi chúng tôi đến thăm gia đình anh Tưởng thì mọi người bà con chòm xóm đã ghé vào nhà đông đúc để chia sẻ, người chẻ sợi lạt, người khiêng cây đòn, người lau chiếc quan tài... để chuẩn bị tẩm liệm cho anh.

Bên cạnh căn nhà là bãi đất trống, đã được chuẩn bị xây dựng trường trung cấp an ninh. Trường này sẽ loan rộng toàn bộ khu dân cư ở đây và nó cũng là nguyên nhân của nỗi oan khiên.

Người cha 90 tuổi của anh Tưởng ngồi bất động bên cạnh xác con, người mẹ thì được đưa sang nhà bên cạnh để tránh bớt sốc, thi thoảng bà bị ngất, không khí đã tang tóc còn thêm trầm trọng bởi người mẹ có nguy cơ đột tử bất kì giờ nào vì đau xót cho con mình.

Mẹ và chị bên xác anh Tưởng được trùm chiếu. (Hình: Liêu Thái/Người Việt)

Ðất bị giải tỏa, họp không được nói

Gặp người anh trai của anh Tưởng, ông Nguyễn Văn Hoa, ông cho biết thêm: “Ðất nhà chúng tôi thuộc diện đền bù, giải tỏa trong khu công nghiệp Tây An, Thăng Bình, năm 2010, ban đền bù giải tỏa đến thông báo cho chúng tôi biết và yêu cầu chúng tôi nhận đền bù giải tỏa. Chúng tôi đành chấp nhận”.

“Mỗi mét vuông đất thổ cư thì đền 45,000 đồng (tương đương $2.2), còn đất ruộng thì đền bù 33 triệu đồng (tương đương $1,600) trên một sào (500m2), và sau đó cho nhận đền bù 80% số tiền, bà con nhận tiền nhưng chờ mãi vẫn chưa thấy cấp đất tái định cư. Ðến gần đây thì xảy ra nhiều tranh tụng bởi sự chênh lệch về giá cả, vật liệu xây dựng... Bà con không tài nào xây lại nhà mới. Và có hàng loạt vấn đề khuất tất, chính vì vậy mà có cuộc họp dân ngày 23 đen tối này”.

Ông Nguyễn Văn Hoa, anh ruột người quá cố, tiếp người viết bên ngoài căn nhà, nơi bà con chòm xóm đã ghé vào nhà đông đúc. (Hình: Liêu Thái/Người Việt)

Nói đến đây, ông Hoa quệt nước mắt và nhờ người con trai mình kể tiếp, người con trai ông Hoa cho biết: “Vì thắc mắc chuyện đất của mình không được giải quyết thỏa đáng, chú Tưởng lên xin phát biểu ý kiến khiếu nại cho 100m2 đất chưa được đền bù của mình. Nhưng chờ mãi người ta không cho phát biểu, đến lúc chú Tưởng đưa ra lý do mình đã chờ quá lâu, đăng ký sớm mà chờ phát biểu muộn hơn người khác, vẫn không được, ông chủ tọa cuộc họp không cho chú phát biểu nữa”.

“Giận quá, chú Tưởng chạy về nhà vác dao lên hù dọa nếu không cho phát biểu chú sẽ đâm, vẫn không giải quyết được gì, chú Tưởng xông vào đâm, nhưng vì con dao quá cùn nên không làm ai bị thương, sau đó chú Tưởng vùng chạy thoát thân vì nghe tin có công an đến. Nhưng không hiểu sao khi chú về đến ngã ba vào nhà thì đổ gục xuống và tắt thở”.

Cha anh Tưởng năm nay đã 90 tuổi (trái) chỉ ngồi bất động bên cạnh xác con mình. Bên phải là người chị anh Tưởng. (Hình: Liêu Thái/Người Việt)

Gia đình: Không có chuyện uống thuốc độc

Chúng tôi hỏi cái chết anh Tưởng có phải là do uống thuốc độc như các báo trong nước đã đưa tin thì được trả lời: “Không thể có chuyện uống thuốc độc, vì nếu uống thuốc độc thì chết trong nhà, đằng này chết trên đường chạy về nhà, chúng tôi nghĩ rằng đó là chết vì đột quị, nhồi máu cơ tim hay gì đó chứ không thể là thuốc độc!”

“Hơn nữa, người chết vì thuốc độc thì qua 24h đồng hồ sẽ sình to lên, mặt mày tím tái, nhưng chú Tưởng cho đến giờ phút này, hơn 24 tiếng rồi mà vẫn tươi tắn, thì càng không thể là chết do thuốc độc, anh không tin thì vào đây xem!”.

Nói đến đây, người cháu anh Tưởng dắt chúng tôi vào nhà thăm xác. Một người làm giám định pháp y lâu năm đã bày cho chúng tôi cách biết người chết do thuốc độc, nên chúng tôi cố gắng thử theo cách do ông chỉ. Ông nói thường là chết bằng thuốc độc, dù là thuốc độc không mùi, nhưng khi chết, từ xác người chết vẫn bốc ra mùi hôi nồng, rất khó thở, người không quen đứng gần sẽ thấy ngạt thở. Và hơn hết là xác chết sẽ thâm tím, sình to. Chúng tôi cố gắng ngửi xem thử có mùi thuốc độc thoát ra từ xác hay không nhưng không thấy mùi nào.

Video: Ông Nguyễn Văn Hoa kể lại cái chết của em mình.

Ðiều kỳ lạ là trên cánh tay phải anh Tưởng có một vết thương lớn, máu vẫn còn dính đầy tay áo, nhưng khi chúng tôi hỏi người nhà về vết thương này thì không ai giải thích được vì sao mà có. Hơn nữa, nếu như đây không phải là một cuộc xô xát, ẩu đả thì chỉ đơn giản anh Tưởng chết do đột quị hoặc uống thuốc, không thể có vết thương nào.

Trong lúc chúng tôi thực hiện phỏng vấn người nhà anh Tưởng, thì các công an viên của xã Bình Phục vẫn đang dựng trại, dựng rạp cho người phúng điếu phía trước sân. Dường như người nhà vẫn ngại trả lời một số câu hỏi có liên quan đến vết thương của anh Tưởng và đặc biệt là họ tỏ ra sợ sệt, lấp lửng trong câu trả lời về nguyên nhân cái chết của anh Tưởng.

Bãi đất trống này là nơi chuẩn bị xây dựng trường trung cấp an ninh, nó sẽ loang rộng toàn bộ khu dân cư ở đây. (Hình: Liêu Thái/Người Việt)

Không chấp nhận giám định pháp y

Ðương nhiên, trong thời gian ngắn ngủi, hỏi thăm người trong làng và tiếp cận người thân của anh Nguyễn Văn Tưởng, chúng tôi vẫn chưa tìm hiểu được cặn kẽ tình tiết cái chết của anh. Thiết nghĩ nếu tìm hiểu cũng chưa chắc được gì vì cái chết của anh vẫn còn là ẩn số với cả người trong gia đình.

Gia đình anh Tưởng không chấp nhận giám định pháp y, vì theo lời ông Hoa giải thích: “Chết cũng đã chết rồi, mà ai giám định, giờ mình dân quê, có biết ất giáp chi mô, họ mổ xong rồi nói chi mình nghe nấy, mình dân thấp cổ bé họng, nói ai nghe! Làm vậy thêm tội em mình, nó phải chết hai lần, thôi thì chôn nó cho đủ nghĩa tình anh em vậy!”

Chuyện đất, giải tỏa và đền bù đất ở cụm công nghiệp Tây An, Thăng Bình, Quảng Nam là một câu chuyện dài, và những tiếng than của bà con dân nghèo bị mất đất canh tác, bị dồn vào một khu tái định cư nhỏ hẹp, không có cơ hội làm ăn sinh sống... cũng dài không kém.

Cái chết của anh Nguyễn Văn Tưởng lại một lần nữa gióng lên hồi chuông về chuyện đất và người, cái chết như một tiếng kêu thảm thiết của người dân nghèo bị thiệt thòi và tăm tối, không lối thoát.

Video: Ông Nguyễn Văn Hoa kể chuyện bị mất đất