Lính Trung Quốc tập trận trái phép trên đá Chữ Thập.
Hôm 20/5, hải quân Trung Quốc đã 8 lần phát tín hiệu cảnh báo máy bay tuần tra của Mỹ bay qua khu vực mà Trung Quốc đang cải tạo trái phép ở biển Đông.
Mỹ bình tĩnh, Trung Quốc không giấu nổi bực tức
Một nhóm các phóng viên của CNN đã được tham gia chuyến bay tuần tra của Mỹ trên biển Đông hôm 20/5.
Đây cũng là lần đầu tiên Lầu Năm Góc cho phép phóng viên đi theo để hiểu rõ hơn các thách thức mà Trung Quốc đang tạo ra ở biển Đông cũng như cách mà Mỹ đang đối phó.
Trên chiếc P8-A Poseidon, máy bay tuần tra, săn ngầm hiện đại nhất của Mỹ, các phóng viên CNN đã không phải đợi quá lâu để được biết Trung Quốc khó chịu ra sao trước sự xuất hiện của Mỹ.
"Đây là Hải quân Trung Quốc... Đây là Hải quân Trung Quốc... Hãy đi đi... để tránh hiểu nhầm" - một giọng nói bằng tiếng Anh vang lên trên sóng radio..
Theo CNN, chiếc P8-A Poseidon khi đó đã bay ở độ cao 15.000 ft, song Mỹ đang xem xét để máy bay tuần tra của mình có thể bay gần hơn với các hòn đảo mà Trung Quốc đang cải tạo trái phép, đồng thời điều tàu chiến tới các khu vực cách đó vài dặm.
Ngay sau thông điệp từ phía Trung Quốc, nơi phát ra những tiếng nói đó cũng dần hiện ra - một hòn đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép, cách bờ biển của nó 600 dặm.
Ông Mike Parker, chỉ huy trưởng hạm đội máy bay tuần tra P8 và P3 hoạt động tại châu Á, người cũng có mặt trên chiếc P8 lúc đó cùng các phóng viên CNN cho hay: "Chúng tôi chỉ vừa mới bị thách thức 30 phút trước đây và là từ phía Hải quân Trung Quốc.
Tôi tin rằng nó tới từ phía kia", ông nói và chỉ tay về phía một trạm radar cảnh báo sớm trên đá Chữ Thập (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép).
Trước những lời cảnh báo, các phi công Mỹ đáp lại rất bình tĩnh rằng, P8 đang bay qua không phận quốc tế.
Giọng nói từ đầu dây phía Trung Quốc đã không thể che giấu nổi sự bực tức: "Đây là Hải quân Trung Quốc... Đi đi!".
Trong cuộc đối đáp qua lại giữa lực lượng quân sự 2 bên, thậm chí phóng viên CNN còn nghe được liên lạc từ một máy bay dân sự của hãng hàng không Delta, xác nhận mình là chuyến bay thương mại.
Ông Parker cho biết: " Gần đây, chúng tôi đã thấy Trung Quốc tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng quân sự".
Từ trong buồng lái, Trung tá Matt Newman cũng nói rằng: "Rõ ràng là có nhiều phương tiện ở dưới kia: Các tàu chiến Trung Quốc, các tàu bảo vệ bờ biển Trung Quốc. Họ có radar tìm kiếm trên không, vì thế, tôi dám cá là họ đang theo dõi chúng ta".
Camera của máy bay tuần tra Mỹ ghi lại hình ảnh Trung Quốc cải tạo trái phép tại đá Chữ Thập.
Trong một video quay bằng camera của P8, có thể thấy, ngoài radar cảnh báo sớm, Trung Quốc hiện đang xây dựng trái phép trên đá Chữ Thập các doanh trại quân đội, tháp quan sát tầm cao và một đường băng đủ dài cho tất cả các máy bay của quân đội Trung Quốc.
Theo CNN, những sự bảo vệ nghiêm ngặt này cho thấy rõ Trung Quốc coi trọng đá Chữ Thập tới mức nào.
"Chuyện xấu rồi sẽ xảy ra"
Các sĩ quan Mỹ cho rằng, Trung Quốc càng ráo riết xây dựng trái phép trên biển Đông thì Hải quân Trung Quốc càng thường xuyên và hung hăng cảnh báo máy bay quân sự Mỹ tránh xa khu vực này.
Về phần mình, cựu phó Giám đốc CIA Michael Morell nhận định, việc Trung Quốc hung hăng bành trướng như hiện nay cho thấy siêu cường kinh tế của châu Á này vẫn đang tiếp tục mở rộng sức mạnh và ảnh hưởng của mình.
Theo ông, đây là một trong những nguy cơ "hoàn toàn" có thể dẫn tới chiến tranh giữa Mỹ và Trung Quốc.
"Có một nguy cơ thực sự, khi chúng ta đối đầu theo kiểu này, rồi chuyện xấu sẽ xảy ra".
"Trung Quốc là một cường quốc đang lên. Còn chúng ta là một cường quốc đã có vị thế. Chúng ta là một nhân tố quan trọng trong khối. Họ lại muốn có thêm ảnh hưởng.
Chiến tranh không phải điều chúng ta muốn, cũng không phải điều họ muốn. Nhưng hoàn toàn vẫn có nguy cơ xảy ra".
Theo CNN, ngoài đá Chữ Thập thì tại đá Vành Khăn (thuộc quần đảo Trường Sa), có thể thấy hàng chục tàu hút bùn của Trung Quốc đang hoạt động phi pháp để xây dựng một hòn đảo mới.
"Chúng tôi thấy điều này hàng ngày. Tôi nghĩ họ hoạt động suốt của cuối tuần bởi chúng tôi lúc nào cũng thấy họ" – ông Parker nói.
My Lan
